เรื่อง การดำเนินการตามนโยบายหาบเร่แผงลอยในกรุงเทพมหานคร และปริมณฑล
ผู้ตั้งกระทู้ถาม นายอำพล จินดาวัฒนะ สมาชิกวุฒิสภา
ถาม นายกรัฐมนตรี
ผู้ตอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
ผู้ถาม : นายอำพล จินดาวัฒนะ สมาชิกวุฒิสภา ถามกระทู้โดยสรุปดังนี้
ด้วยปัญหาหาบเร่แผงลอยเป็นปัญหาที่มีมายาวนาน และส่งผลกระทบในหลายมิติ เช่น ด้านวัฒนธรรม วิถีชุมชน ด้านเศรษฐกิจ และด้านสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัย ตลอดจนการใช้พื้นที่สาธารณะของเมืองร่วมกัน อีกทั้งการค้าขายแบบหาบเร่แผงลอยเป็นกิจการของประชาชนฐานรากถึงชนชั้นกลางนับแสนคน คิดเป็นมูลค่าทางเศรษฐกิจมากกว่า ๒๐๐ ล้านบาท รวมทั้งสร้างชื่อเสียงเกี่ยวกับการมีแหล่งอาหารที่ราคาไม่สูงและสะดวกต่อการซื้อขาย อันเป็นเสน่ห์และเอกลักษณ์สำคัญอย่างหนึ่งของประเทศไทย โดยรัฐบาลได้แถลงนโยบายต่อรัฐสภา ในนโยบายเร่งด่วนข้อที่ ๑ เรื่องการแก้ไขปัญหาการดำรงชีวิตของประชาชน ระบุไว้ตอนหนึ่งว่า "จะทบทวนรูปแบบและมาตรฐานหาบเร่แผงลอยในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล เพื่อยังคงเอกลักษณ์ของเมืองหลวงแห่งร้านอาหารริมถนน" ซึ่งแสดงถึงการให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงขอถามว่ารัฐบาลได้ดำเนินการตามคำแถลงนโยบายดังกล่าวไปแล้วเพียงใด มีผลการดำเนินงานอย่างไร และจากนี้ไปมีแผนและมาตรการในขั้นต่อไปอย่างไร ทั้งนี้ได้เสนอแนะเพิ่มเติมในเรื่องโครงการถนนคนเดิน (Walking Street) ว่าให้มีการกำหนดสัดส่วนผู้ค้าที่ได้รับผลกระทบจากการยกเลิกจุดผ่อนผันให้มากขึ้น และให้มีการกำหนดนโยบายประชารัฐเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวในระดับท้องที่ เพื่อให้ประชาชนผู้ค้า ผู้สัญจรในท้องที่นั้นได้มีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาด้วย
ผู้ตอบ : รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ตอบชี้แจงกระทู้โดยสรุปดังนี้
รัฐบาลได้ให้ความสำคัญกับปัญหาหาบเร่แผงลอย เนื่องจากเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อประชาชนในวงกว้าง และได้ดำเนินการให้เป็นไปตามนโยบายที่ได้แถลงไว้ โดยกำหนดมาตรการที่เหมาะสมเพื่อบรรเทาผลกระทบที่เกิดกับประชาชนทั้งผู้ค้าและผู้ใช้ทางสัญจร ภายใต้กฎหมายและระเบียบที่มีอยู่ อย่างไรก็ตามเบื้องต้นไม่อาจนำปัญหาหาบเร่แผงลอยไปเชื่อมโยงกับการค้าขายในรูปแบบถนนคนเดิน (Walking Street) หรือร้าน Street food ที่มีหน้าร้านเป็นหลักแหล่งได้ เพราะร้านเหล่านั้นไม่ได้กีดขวางทางสัญจร แต่อาจต้องมีการตรวจสอบในด้านสุขอนามัยในการประกอบกิจการ จึงต้องแยกร้านค้าประเภทนี้ออกจากร้านประเภทหาบเร่แผงลอยเสียก่อน ทั้งนี้ ที่ผ่านมารัฐบาลได้มอบหมายให้กรุงเทพมหานคร ดำเนินการจัดทำแผนปฏิบัติการจัดระเบียบเพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อย ปัจจุบันได้มีการยกเลิกจุดผ่อนผันไปแล้วจำนวนหลายร้อยจุด แต่ก็ยังมีบางจุดที่กรุงเทพฯ ได้ดำเนินการด้วยมาตรการผ่อนปรน โดยตระหนักถึงผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับผู้ค้าและประชาชน และคำนึงถึงประโยชน์สาธารณะเป็นที่ตั้ง จึงยอมให้ผู้ค้ายังสามารถค้าขายในถนนสายรองและซอยย่อยในทุกเขตได้ นอกจากนี้เมื่อยกเลิกจุดผ่อนผันแล้วก็มีการดำเนินการจัดหาสถานที่ค้าขายใหม่ แต่ก็พบปัญหาบางแห่งไม่สามารถขายได้เพราะผู้ซื้อไม่ได้ตามไปซื้อทำให้ผู้ค้ามีรายได้ลดลง ซึ่งปัญหานี้ก็ต้องมีการประเมินและแก้ปัญหาต่อไป ทั้งนี้ เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของผู้ได้รับผลกระทบ จึงได้มีการกำหนดโครงการถนนคนเดิน (Walking Street) ขึ้นมา โดยมีเป้าหมายนำร่องในพื้นที่กรุงเทพฯ ๑๐ จุด และได้มอบหมายให้กรุงเทพฯ สำรวจพื้นที่ที่มีความเหมาะสมให้ผู้ค้าได้มีพื้นที่ค้าขาย โดยจะดำเนินการเริ่มต้นในพื้นที่ซึ่งมีความพร้อม จำนวน ๘ แห่ง และอนาคตจะมีการออกประกาศวางหลักเกณฑ์และแนวทางการปฏิบัติที่ชัดเจน สำหรับผู้ที่จะมาค้าขาย เช่น คุณสมบัติของผู้ค้า ประเภทอาหาร เรื่องสุขอนามัย เป็นต้น ส่วนข้อเสนอแนะ ที่จะให้ประชาชนในท้องถิ่นได้มีส่วนร่วมนั้น ขอรับไว้พิจารณาและจะดำเนินการต่อไป
(โปรดตรวจสอบการถาม-ตอบ กระทู้ถามที่เป็นทางการ จากสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาอีกครั้ง)
